• Ruim 17 miljard euro is er wereldwijd in 2015 geïnvesteerd in fintechs – bijna 60 procent meer dan het jaar ervoor. Opvallend: 86% van de fintechs zoeken graag de samenwerking met grote banken en verzekeraars in plaats van deze louter te willen uitdagen in de bestaande markt. En: een-derde van de start-ups gelooft niet dat dat zij de financiële instituten gaan vervangen. Dit zijn enkele van de bevindingen uit de Roland Berger-studie 'FinTechs in Europa – Uitdager en partner' waarin het adviesbureau recent de mening peilde van 248 fintechs in 18 landen in Europa, waaronder Nederland.

Amsterdam, 16 november 2016

"Fintechs hebben een vrij realistische blik op hun positie in de markt: ze veranderen de financiële wereld, maar kunnen niet zonder de instituten de revolutie inluiden van het financiële systeem", zegt Mark de Jonge, partner bij Roland Berger Amsterdam. "Voor banken en verzekeraars is de samenwerking met fintechs een manier om hun eigen digitale transformatie te versnellen. Dat gaat om meer dan techniek: het vergt zeker ook een mentaliteitsverandering bij werknemers en een verandering in de bedrijfscultuur. Banken en verzekeraars moeten tempo maken nu: op de middellange termijn zullen techgiganten deze markt betreden. Daarop moeten ze zich gaan voorbereiden."

Uit het onderzoek komt verder naar voren dat fintechs graag direct samenwerken met zwaargewichten in de markt: ze zijn veel minder geïnteresseerd in samenwerking via versnellers (14%) en incubators (9%). Een belangrijke reden voor de samenwerking met zwaargewichten is om toegang te krijgen tot hun klantenbase (78%). De meerderheid van de fintechs verwacht dat banken en verzekeraars gaan reageren op nieuwe concurrentie door actiever te worden op de fusie- en overnamemarkt.

Klantvertrouwen

Fintechs zien klantvertrouwen (71%) als de belangrijkste factor voor succes in de financiële markt. Juist hierin schuilt volgens hen de kracht van de grote instituten: "De crisistijd laat zijn sporen na, maar de grote banken en verzekeraars blijven voor veel bedrijven en consumenten toch het eerste aanspreekpunt" reageert De Jonge. Op andere criteria, zoals 'transparantie van producten' en 'gemak in dienstverlening', zien fintechs zichzelf eerder in het voordeel.

Maar liefst 9 van de 10 start-ups vinden dat zij uitstekend voorzien in de behoeften van hun clientèle. Minder relevant vinden zij zaken als 'merkbekendheid' en 'kapitaalkracht' – terreinen waar banken en verzekeraars traditioneel sterk in staan. Driekwart van de ondervraagden denkt niet dat kennis over regelgeving zakelijk succes in de weg staat. Dit komt doordat veel van hen opereren in segmenten die minder sterk gereguleerd zijn. "Start-ups onderschatten het voordeel dat de gevestigde orde in gereguleerde segmenten heeft", zegt Mark de Jonge.

Uit het onderzoek blijkt verder dat fintechs sceptisch zijn over de vraag of banken en verzekeraars klaar zijn voor de digitale transformatie. Slechts 15% gelooft dat banken voorbereid zijn, tegenover 14% richting verzekeraars. Bijna alle (95%) nieuwe spelers geloven dat zij meer kennis en ervaring hebben in het digitale domein dan de instituten.

Assetmanagement

De geïnterviewden denken dat de meeste potentie voor fintechs ligt in de domeinen 'investing en assetmanagement' (55%), 'betalingen' (54%) en 'crowdfunding' (52%). Twee derde anticipeert op sterke marktgroei in hun segment. Van hen zijn de fintechs die crowdfunding en crypto-/blockchainoplossingen aanbieden het meest optimistisch.

Uit het onderzoek blijkt dat het merendeel van de fintechs actief is op de zakelijke markt, maar dat er steeds meer willen overstappen naar retailklanten. "Het gaat dan om nieuwe oplossingen met een enkele link naar de waardeketen. Ook zien we dat ze nu vaak nog actief zijn in een enkele markt, maar plannen maken voor nieuwe landen", zegt De Jonge.

Nederland is niet de eerste keus

Uit het onderzoek onder fintechs komt ons land niet voor op het lijstje van favoriete Europese landen om te betreden. We scoren hoog op het hebben van een 'goed investeerdersklimaat' en de beschikbaarheid van een 'sterk netwerk', maar laag op het 'regelgevingsklimaat' en 'ondernemersgeest bij toezichthouders'. Op de vraag wat het belangrijkste criterium is, noemen de respondenten 'aanwezigheid van geschoold personeel'. De 248 ondervraagde start-ups in fintech zien het Verenigd Koninkrijk & Ierland en Frankrijk als markten met voor hen het beste ondernemersklimaat.

"De rigide regulering in ons land is een belangrijke hindernis voor de positie van Nederland als fintech-land", concludeert De Jonge. "Fintechs zijn te spreken over de beschikbaarheid van geschoold talent in ons land, maar heldere wetgeving is cruciaal om deze groep binnen te houden. Garanties om antwoord te krijgen op welke juridische vraag dan ook, en de mogelijkheid voor personele uitwisseling, zijn eveneens belangrijke voorwaarden."